Cynisme, ironie en videoclips 3

Clips waarin iemand de camera in kijkt en die in één shot gefilmd zijn

Austra – Home

Janelle Monae – Cold War

Radiohead – No Surprises

Lorde – Tennis Court

Fresku – Zo doe je dat

Ik ervaar in bovenstaande videoclips elk van de artiesten als oprecht. Of ze nou emoties uiten, zoals bij Janelle Monae, zichzelf opmaken, Austra, of controversiële maatschappijkritische opmerkingen de wereld in slingeren, Fresku, het voelt bij allemaal alsof ik met de daadwerkelijke mening van de auteur van doen heb. Zelfs al weet ik dat het bij Fresku dat het een overdrijving is en bij Radioheadzanger Tom Yorke dat ze 'm echt niet zullen laten verdrinken hoor.

Ik dacht dat het misschien wel wat met oogcontact te maken zou kunnen hebben. Als ik iemand even iets serieus wil vertellen, of ik wil net doen alsof ik iemand iets serieus wil vertellen, dan maak ik bewust even wat extra oogcontact. Ik heb een vriend die zich op dit moment verdiept in pick-upartisttheorieën (dat zijn theorieën over hoe je zo snel en makkelijk mogelijk een meisje in je bed kan krijgen) en die zegt ook dat oogcontact de eerste zet is. Zorgen dat ze met haar aandacht niet meer weg kan, zoiets.

Op de website van de Amerikaanse Association for psychological science vond ik een artikel met de titel "Eye Contact May Make People More Resistant to Persuasion". Daarin staat het volgende: 

"They [onderzoekers van de Universiteit van British Columbia] found that the more time participants spent looking at a speaker’s eyes while watching a video, the less persuaded they were by the speaker’s argument – that is, participants’ attitudes on various controversial issues shifted less as they spent more time focusing on the speaker’s eyes.

Spending more time looking at the speaker’s eyes was only associated with greater receptiveness to the speaker’s opinion among participants who already agreed with the speaker’s opinion on that issue."

Ik vind het interessant om in het licht van deze videoclips naar de videoclip van Fresku te kijken. Fresku wil met zijn video heel duidelijk een punt maken: om in de muziekindustrie te kunnen scoren, moet je blank zijn of blank worden: je (muzikaal) als een blanke gaan gedragen. Mijn eigen vooroordeel daarbij is: dat zou best wel eens kunnen, er is nog behoorlijk veel onbewust/bewust onbewust racisme in Nederland. Door deze videoclip ga ik het, volgens dit onderzoek, nog meer met hem eens zijn. Terwijl iemand met het vooroordeel Nou ik denk eigenlijk niet dat dat aan de hand is, bij dat standpunt zal blijven, door deze videoclip, doordat je gefixeerd wordt door de ogen van Fresku, niet, of minder snel, van je eigen mening afstappen.

Zo bekeken is zo'n videoclip waarin je recht de camera in kijkt een heel veilige keuze. Het fixeert de mening van je kijker. Zat je al goed, dan blijf je, cynisch gezegd, goed zitten.