Over vossen en hotels en andere ideeën #4

Ik heb net Wes Andersons The Darjeeling Limited gezien, en ik kon veel van de eerder genoemde stijlkenmerken terugzien.

-Ongemakkelijke of onhandige handelingen met de camera.
Zeker. Zo zit er een lange scene in de film, waarin de camera in het midden van een ruimte staat, en telkens 90 graden wordt gedraaid om weer een ander gebeurtenisje te tonen.

-Lange scenes, waarin de acteurs de hele scene in één keer goed moeten spelen.
Diezelfde scene is ook daar een voorbeeld van. Er zijn tientallen acteurs nodig, die allemaal perfect getimed deuren in en uit moeten lopen. Dit moest vast vaak geoefend worden.

-Het gebruik van wijde lenzen, ook bij close-ups, waardoor het beeld iets raars krijgt.

Ik heb opgezocht wat een wijde lens nou precies is, op wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Wide-angle_lens. Zoals de naam het al eigenlijk zei, is dat een lens waarmee je onder een heel brede hoek op kan nemen. Daardoor past er heel veel in beeld, zonder dat je uit moet zoomen. Dat kun je duidelijk terugzien in Andersons films. Vaak is er heel veel te zien. In The Darjeeling Limited soms zoveel dat ik niet wist waar ik moest kijken. Een truc die Anderson veel gebruikt is veel setpieces naast elkaar plaatsen, en met de camera er in één beweging van redelijk dichtbij langs rijden. Het voelt alsof je er dicht op zit, maar je hebt nog steeds breed zicht. Ik merkte trouwens dat dit niet zo’n raar effect had als in zijn andere films. Het was eerder overweldigend dan vervreemdend. Een ander effect van wijde lenzen is dat je er het grootteverschil van de voor- en achtergrond mee kan vergroten.

-Zo vierkant en symmetrisch mogelijke beelden. Het object van aandacht is zoveel mogelijk gecentreerd. Elk shot lijkt hierdoor alsof het als foto gemaakt is.
Er zit niet zo heel veel symmetrie in The Darjeeling Limited. Qua beeld is deze film ook minder surrealistisch. Wel zijn objecten erg vaak precies in het midden van het beeld geplaatst. Een kampvuur dat precies in het midden staat, of een auto die exact in het midden stopt.

-Personages bewegen alleen maar op de x- en y-as, ten opzichte van de camera. Dat wil zeggen dat personages alleen maar van links naar rechts of andersom, of van voor naar achter of andersom lopen.
Dit heb ik niet gemerkt in The Darjeeling Limited. Dat heeft misschien te maken met het feit dat er ook minder sprake was van symmetrie.

-Grote gedetailleerdheid.
Jazeker. De trein waar een groot gedeelte van de film zich afspeelt is helemaal volgepropt met details. Iedereen draagt perfect passende kostuums, en zelfs op de muren is gedetailleerd behang te zien. Net zoals met de wijde lens werkte dat in deze film meer overweldigend in plaats van vervreemdend, gek genoeg. Ik merkte ook dat er vooral zoveel details waren in de scenes die op een gemaakte set speelden. In deze film zaten zeker in vergelijking met zijn andere werk nog redelijk wat scenes die gewoon ‘in het wild’ plaatsvonden. Dat is natuurlijk logisch. Maar het viel me op.

-Warme belichting.
Zeker. De kleuren zijn fijn zacht. Een beetje pastel.

-Beperkt kleurenpalet.
Yup. Daar vond ik ook nog een leuk plaatje van: http://noglitternoglory.com/wp-content/uploads/2015/02/darjeeling1.jpg

-Anamorf formaat.
Ik denk het. Ik heb opgezocht wat het betekent, maar ik kan het nog steeds niet herkennen. Het heeft ermee te maken dat de lens de volle hoogte van het filmrolletje gebruikt, waardoor je een vervormd, maar gedetailleerder beeld krijgt. Later wordt dit weer gecorrigeerd, waarbij wel een kleine vervorming kan blijven. Dit kan in combinatie met een wijde lens leiden tot een cilindrisch perspectief, een speciale vervorming die vaak door Anderson wordt gebruikt, volgens Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Anamorphic_format. Je krijgt hierdoor een soort bolvormig beeld: rechte lijnen naast de x- en y-as van het beeld worden weergegeven als krom. Ik geloof echter dat ik nog teveel een leek ben om dit te herkennen.

-Dat je naar een gemaakt beeld kijkt wordt niet verdoezeld.
Zeker. Op een gegeven moment is er weer zo’n glijbeeld langs alle setpieces, en die zijn zo naast elkaar gezet dat het lijkt alsof ze allemaal treincabines zijn, terwijl dat niet kan. Zo is de ene treincabine een ziekenhuiskamer, de volgende een stoel in een vliegtuig, en ten slotte zelfs een oerwoud met tijger. Het is niet de bedoeling dat dit er geloofwaardig uit ziet. Op een gedachteniveau is dit ook aan de hand. Er zijn zoveel clichés dat je wel door hebt dat het niet echt mensen zijn. Twee Duitse vrouwen zijn dik, streng en luidruchtig, en de Indiase treinconducteur heeft zo’n paarse tulband, een mooie baard, en voelt exotisch en gevaarlijk aan.

Ik begin dus op een technische manier wel door te hebben wat Andersons stijl inhoudt. Aangezien de vraag die ik mij voor dit onderzoek gesteld hebt gaat over hoe vervreemding werkt in zijn films, en hoe het komt dat de kijker er in mee gaat, moet ik nu terugkoppelen naar de effecten van al deze stijlkenmerken op de kijker. Dat wil ik doen door nog één van zijn films te kijken, The Royal Tenenbaums, en vooral te focussen op wat het met mij als kijker doet. Ik ben na al die technische informatie namelijk vergeten wat voor effect Andersons stijl op mij als kijker heeft.